Tüp bebek ünitelerinin kalite göstergeleri neler?
Prof. Dr. Hakan Yaralı:
Çocuk sahibi olmak isteyen çiftler bir tüp bebek merkezine giderken üç soru sormalı: Bir: 'Embriyo transferi başına gebelik oranınız nedir? İyi bir merkezde gebelik oranları yüzde 50-55 ve üstünde olmalı. İki: 'Çoğul gebelik oranınız nedir?' Bu soru için ikiz bebek oranının yüzde 25 ve altında; üçüz gebelik oranının da yüzde 3'ün altında olması lazım. Üçüncü soru şu: 'dondurma çözmede başarı oranınız nedir?' İyi bir tüp bebek merkezinde embriyo transferi başına gebelik oranının yüzde 45 civarında olması gerekiyor.
Embriyo dondurmanın amacı nedir?
Prof. Dr. Hakan Yaralı:
Tüp bebek yönteminde kadına fazla yumurta geliştirmesi için ilaçlar veririz. Eğer döllenen yumurta adedi transfer edeceğimizden daha fazlaysa bunlardan iyi kaliteli olanları seçiyoruz ve donduruyoruz. Yaklaşık olarak dört-beş embriyo transferinin birinde dondurmaya uygun embriyolar olabiliyor. Hasta bu uygulamada gebe kalmazsa dondurduğumuz bu embriyoları çözüp rahim içine tekrar naklediyoruz.
Embriyo dondurmanın avantajları neler?
Prof. Dr. Hakan Yaralı:
Tüp bebekte gebelik şansını azaltmadan, çoğul gebelik riskini en aza indirgemek için etkin bir embriyo transferi politikası izlemek gerekir. Özellikle 35 yaş altında, iyi kaliteli embriyo varlığında ve ilk uygulamada en fazla iki embriyo transfer edilmelidir. Elde edilen kaliteli, iyi, fazla embriyolar ise dondurularak saklanmalıdır. Embriyoların dondurularak saklanmasının hem ekonomik hem de psikolojik yararları vardır. Dondurulan embriyoların çözülerek transferi uygulamasında, hastaya en az ilaç kullanımıyla transfer gerçekleştiriliyor. Ayrıca hasta hazırlanmasında takip çok daha basit. Çünkü yumurta toplama işlemi yapılmıyor. Dondurulup çözülme sonrası hastaya yaklaşık yüzde 45 civarında başarı şansı sunuluyor. Dolayısıyla dondurarak saklama-çözme sonrasında neredeyse taze uygulama kadar başarı şansı elde ediyoruz.
Dondurma işlemi ne zaman yapılıyor?
Prof. Dr. Hakan Yaralı:
Dondurma, yumurta toplamadan sonra birinci gün (2-PN safhası), üçüncü gün veya beşinci gün yapılıyor. Genellikle üçüncü ve beşinci günler tercih ediliyor.
Embriyolar kaç yıl saklanabiliyor?
Prof. Dr. Hakan Yaralı:
Çiftlerden izin belgesi alınarak dondurulan embriyolar, Türkiye'de Sağlık Bakanlığı tarafınca hazırlanan ve yürürlüğe giren bir yasayla üç yıl boyunca sıvı nitrojen içerisinde saklanabiliyor. Çiftler arzu ettikleri takdirde bir üç yıl daha süre uzatma şanslarına sahip.
Peki spermler de dondurulabiliyor mu?
Prof. Dr. Hakan Yaralı:
Evet. Bazı durumlarda daha sonra tüp bebek tedavisi için kullanılmak üzere meni sperminin dondurularak saklanması gerekiyor. Örneğin erkek üreme organı tümörlerinde cerrahi /radyoterapi/kemoterapi öncesi spermler dondurulabilir. Yine diğer sistem tümörleri için sperm yapımını etkileyebilecek radyoterapi/ kemoterapi öncesi bu işleme başvurulabilir. Bir diğer sperm dondurma işlemine ihtiyaç ağır sperm bozukluğu varlığında duyulur. Daha ilerde hiç sperm bulunamaması riskine karşı bu kişilerde sperm dondurulur. Bir de tüp bebek tedavisi sırasında bazı kişiler mastürbasyonla sperm vermede güçlük çekiyor. İşte bu gurupta bulunanlar da sperm dondurma işleminden yararlanabilir. Başka bir uygulamayı da vurgulamak istiyorum: testisinde hiç sperm olmayan hastalara testisten biyopsi yaparken hareketli sperm elde ettiğimiz testis dokusunu da başarılı olarak dondurup saklayabiliyoruz.
